- mówi Magdalena Rzeczkowska, Sekretarz Stanu Ministerstwa Finansów, Szef Krajowej Administracji Skarbowej, w rozmowie ze Zdzisławem Pisińskim, redaktorem naczelnym magazynu „Paliwa Płynne”.

Ministerstwo zaprezentowało projekt e-Urząd Skarbowy: jakie są etapy tworzenia tego projektu i co zyskają na tym przedsiębiorcy? Jak elektronizacja kontaktów z MF wpłynie np. na szybkość zwrotu VAT przedsiębiorcom?

1 lutego uruchomiliśmy pierwszy etap serwisu e-Urząd Skarbowy, dzięki któremu nasi klienci będą mogli w jednym miejscu, szybko i wygodnie załatwić swoje sprawy podatkowe. Stworzyliśmy nowoczesny, ogólnodostępny kanał komunikacji pomiędzy urzędem skarbowym i jego klientami. e-Urząd Skarbowy budowany jest etapami do września 2022 r. W serwisie systematycznie będziemy udostępniać usługi dostosowane do potrzeb różnych grup użytkowników: płatników, pełnomocników, komorników sądowych i notariuszy. Chcemy maksymalnie ułatwić im rozliczenia podatkowe i załatwianie spraw w Krajowej Administracji Skarbowej. Korzystając z e-Urzędu Skarbowego, nasi klienci oszczędzą czas. Mogą z dowolnego urządzenia i miejsca bezpiecznie i wygodnie dokonać płatności. Już teraz w jednym miejscu mają dostęp do niezbędnych informacji, takich jak: dane podatkowe, stan swoich rozliczeń, status spraw i złożone dokumenty. Od 1 lutego 2021 r. mogą składać tu w formie elektronicznej niektóre pisma czy dokonać płatności online. e-Urząd Skarbowy daje też dostęp do aplikacji e-mikrofirma i usługi Twój e-PIT. Od tego roku dostęp do naszej najpopularniejszej e-usługi jest wyłącznie przez e-Urząd Skarbowy. Do załatwienia spraw online nie jest potrzebny podpis elektroniczny. Do e-Urzędu Skarbowego można się logować Profilem Zaufanym, e-Dowodem lub poprzez bankowość elektroniczną. Jeśli zalogujemy się danymi podatkowymi zyskamy dostęp tylko do usługi Twój e-PIT.

Jestem przekonana, że uruchomienie e-Urzędu Skarbowego znacznie ułatwi kontakt naszych klientów z nami i usprawni obsługę. Chcemy dotrzymywać kroku rozwojowi technologicznemu, być nowocześni i spełnić oczekiwania naszych klientów.

Projekt, jak było to również w przypadku SLIM_VAT, powstawał w dialogu z przedsiębiorcami. Jakie propozycje zgłosili i jak zostały one zrealizowane?

Projekt e-Urząd Skarbowy jest elementem szerszego programu „Klient w centrum uwagi KAS”. Jego celem jest zmiana relacji na linii skarbówka-podatnik. Jeśli chodzi o e-Urząd Skarbowy, rozmawialiśmy na temat różnych jego aspektów, jak m.in. potrzeby klientów KAS w tym zakresie i korzyści wynikające z realizacji projektu z przedstawicielami różnych grup, w tym przedsiębiorcami.

Istotną częścią dzisiejszej gospodarki jest walka z cyberprzestępczością. Jak na to zapotrzebowanie odpowiadają takie inicjatywy MF jak STIR, eParagony czy wirtualne kasy fiskalne online?

Stale dostosowujemy nasze działania i coraz skuteczniej walczymy z przestępczością gospodarczą w wielu aspektach, również w obszarze cyberprzestępczości. Wykorzystujemy do walki z szeroko pojętą przestępczością podatkową, różne narzędzia i systemy. Jednym z nich jest STIR.

Oprócz działań związanych z blokowaniem rachunków w oparciu o informacje STIR, realizowane są również inne działania, bardzo istotne z punktu widzenia efektywności i skuteczności organów KAS, a których nie widać  ani w statystykach dotyczących blokad, ani w innych podsumowaniach, np. w wynikach kontroli. Dane ze STIR są wykorzystywane np. w analizie ryzyka poprzedzającej wszczęcie kontroli, do porównywania danych o przepływach finansowych z innymi danymi znajdującymi się w posiadaniu KAS, np. JPK-VAT, czy do identyfikacji i przerywania łańcuchów karuzel VAT.  W 2020 r. nałożono 196  blokad na 1020 rachunków bankowych, na kwotę 96,15 mln zł. Szacowana suma uszczupleń wyniosła 660,93 mln zł. Dla porównania, w 2019 r. dokonano  120 blokad na 566 rachunkach bankowych na kwotę 69,7 mln zł. A szacowana kwota uszczupleń to 591,5 mln zł.

Odnosząc się natomiast do kas online, to chciałabym zaznaczyć, że celem wprowadzania obowiązku kas fiskalnych online jest uszczelnienie systemu podatkowego i stworzenie jednakowych warunków prowadzenia działalności gospodarczej, a tym samym ochrona zdrowej konkurencji.

Jakie wyzwania stawia przed KAS współpraca z przedsiębiorcami w kontekście realizacji obowiązku SENT w przewozach drogowych, kolejowych itd.? Jakie wyzwania stawiają tu przed KAS perspektywy transportu paliw gazowych LPG/LNG/CNG?

System SENT służy do monitorowania przewozu i obrotu tzw. towarów wrażliwych, czyli paliw płynnych, alkoholi całkowicie i częściowo skażonych, suszu tytoniowego, towarów do produkcji papierosów, olejów roślinnych i leków zagrożonych brakiem dostępności na terenie Polski. Prowadzimy analizę ryzyka wystąpienia naruszeń przepisów prawa podatkowego w zakresie VAT lub podatku akcyzowego, związanego z przewozem towarów. Analiza dotyczy zasadności objęcia określonego towaru systemem SENT. Uwzględniamy przy tym skalę i częstotliwość obrotu tymi towarami lub skalę uszczupleń podatków. W latach 2017-2018 wprowadziliśmy regulacje, które wpłynęły na uszczelnienie obszaru związanego z obrotem paliwami silnikowymi.

Poza ograniczeniem wielkości szarej sfery, regulacje te doprowadziły do sytuacji, w której wzrasta poziom ryzyka nielegalnego wykorzystania, zmiany przeznaczenia towarów, które nie są objęte systemem monitorowania przewozu towarów. Dlatego kolejne kroki powinny dotyczyć objęcia kontrolą KAS stanów magazynowych stacji paliw, w tym stacji zakładowych. Tak jak systemem SENT objęto od 1 grudnia 2019 r. obrót gazem płynnym LPG. Różnice występujące w opodatkowaniu podatkiem akcyzowym gazu LPG z uwagi na przeznaczenie powodują, że wzrasta ryzyko nielegalnego wykorzystania tego wyrobu. Struktura rynku gazu LPG od lat pozostaje niezmienna.

Dodatkowo od 1 lutego 2020 r. podmioty odbierające zostały zobowiązane do podawania przy odbiorze gazu LPG objętości towaru, który został dostarczony. Stacje paliw są też zobowiązane do podania stanów liczników ze wszystkich dystrybutorów (sumarycznie) oraz numerów fabrycznych tych dystrybutorów. Obowiązki te wprowadziliśmy ze względu na potrzebę weryfikacji zgodności ilości dostarczonej z ilością wydaną do sprzedaży i ustalenia czy należny podatek akcyzowy został opłacony w prawidłowej wysokości.

Przez długi czas problemem nie tylko rynku paliwowego, ale całej polskiej gospodarki była tzw. „szara strefa”. Jak obecnie wygląda walka z przestępczością gospodarczą? Jak w Waszej ocenie przedstawia się pod tym względem sytuacja w branży paliwowej, a jak w pozostałych obszarach? Jak przebiegają kontrole wwożonego do Polski paliwa?

Prowadzimy kontrole celno-skarbowe dotyczące przestrzegania przepisów podatkowych w wielu obszarach, również w zakresie produkcji, przemieszczania i zużycia paliw płynnych. Kontrolą objęta jest przede wszystkim jakość paliw produkowanych i wprowadzanych na terytorium kraju, przewóz drogowy, jakość paliw dystrybułowanych na stacjach paliw i magazynowanych u przedsiębiorców.

Kontrole dotyczą też zastosowania do napędu pojazdów silnikowych paliw objętych obowiązkiem znakowania i barwienia (paliw opałowych i żeglugowych).

W zakresie jakości paliw przeznaczonych do pojazdów silnikowych w 2020 r. naczelnicy urzędów celno-skarbowych wykonali łącznie 3648 kontroli celno-skarbowych. Z tego 1744 kontrole zostały przeprowadzone na drogach publicznych, a 1904 przeprowadzono na stacjach paliw albo w miejscach magazynowania tych wyrobów przez przedsiębiorców.

Nieprawidłowości w zakresie jakości paliw stwierdzono podczas  24 kontroli na drogach. Na stacjach paliw i w miejscach magazynowania, nieprawidłowości stwierdzono w 53 przypadkach. Stwierdzone nieprawidłowości stanowią około 2% ogółu kontroli.

Czy VAT to specyficzny problem naszego kraju? Jakich działań legislacyjnych wymaga ograniczenie tego procederu na gruncie europejskim? Jakie działania zostały podjęte?

VAT podlega ścisłej harmonizacji w Unii Europejskiej. Oznacza to, że państwa członkowskie często borykają się z podobnymi problemami występującymi w tej dziedzinie, w tym dotyczącymi oszustw i innych nieprawidłowości – jak np. występowanie szarej strefy.

W 2018 r. Komisja Europejska przedstawiła projekt legislacyjny dotyczący wprowadzenia tzw. docelowego systemu VAT, którego głównym celem jest skuteczniejsze zwalczanie transgranicznych oszustw związanych z VAT, występujących w obrocie towarowym pomiędzy przedsiębiorcami.

Projekt ten przewiduje wprowadzenie jednej wewnątrzunijnej dostawy towarów opodatkowanej VAT w państwie członkowskim zakończenia transportu towarów (według właściwej stawki obowiązującej w tym państwie) w miejsce dwóch czynności dla celów VAT, czyli wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów opodatkowanej 0% stawką VAT oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. 

Reforma ta odnosiłaby się do wszystkich sektorów gospodarki, a więc również sektora paliwowego. Niemniej jednak, ze względu na szeroki zakres tej reformy, trudno powiedzieć czy i kiedy uda się osiągnąć jednomyślne poparcie wszystkich państw członkowskich, które jest niezbędne do jej przyjęcia.

Równolegle Komisja Europejska prowadzi prace nad zharmonizowanym modelem raportowania transakcyjnego dla celów VAT, dzięki któremu będzie możliwe efektywne monitorowanie prawidłowości rozliczania VAT od transakcji wewnątrzwspólnotowych.  Komisja zapowiedziała, że przedstawi wniosek legislacyjny w tej sprawie w latach 2022-2023. W ramach tych prac Komisja ma również zbadać zasadność i możliwość wprowadzenia w UE obligatoryjnego e-fakturowania.

Polska popiera te działania. Dostrzegamy w nich szansę na dalsze uszczelnienie systemu VAT i wprowadzanie kolejnych ułatwień dla przedsiębiorców, zwłaszcza w zakresie wykonywania obowiązków sprawozdawczych.

Dziękuję za rozmowę!

Wywiad ukazał się w wydaniu 1,2,3/2021 magazynu "Paliwa Płynne"