Świadomość skali nadużyć związanych z rozliczaniem podatku VAT oraz konieczności wdrażania skutecznych środków zaradczych jest coraz powszechniejsza w Unii Europejskiej. Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski otwierając w Warszawie międzynarodowe spotkanie Grupy Roboczej ds. VAT ocenił, że Polska ma w tym zakresie liczne doświadczenia. Najwyższa Izba Kontroli jest aktywnym członkiem Komitetu Kontaktowego zrzeszającego najwyższe organy kontroli (NOK) krajów UE oraz Europejski Trybunał Obrachunkowy. Polska została wybrana na organizatora konferencji ze względu na liczne kontrole przeprowadzone w tej dziedzinie przez NIK oraz wnioski, które posłużyły do uszczelnienia tego systemu. Dziś 20 NOK-ów powierzyło Najwyższej Izbie Kontroli przewodniczenie w Grupie Roboczej ds. VAT Komitetu Kontaktowego.
Wpływy z podatku VAT są podstawowym źródłem (ponad 40 procent) dochodów budżetu państwa. W latach 2013 - 2015 występowało na szeroką skalę zjawisko fikcyjnych faktur oraz tzw. karuzeli podatkowych. To tworzone przez oszustów struktury pozorujące przepływ towarów między państwami UE, służące do wyłudzeń VAT-u. Administracja skarbowa w tamtym okresie nie była dostatecznie skuteczna by przeciwdziałać temu zjawisku.
Otwierając konferencję prezes Krzysztof Kwiatkowski wyraził radość z wyboru Polski na gospodarza i chęci podpatrywania najlepszych. - Kontrole polskiej NIK - w oczach innych NOK-ów dotyczące systemu podatkowego są wzorem do naśladowania - powiedział prezes NIK.
Krzysztof Kwiatkowski przypomniał wyniki ostatnich kontroli dotyczących przeciwdziałania wyłudzeniom VAT-u. W 2017 r. działania służb skarbowych i dobra koniunktura doprowadziły do zwiększenia dochodów Skarbu Państwa o 30 mld zł w porównaniu z 2016 r. Zmniejszyła się też luka podatkowa. Wprowadzono m. in. Jednolity Plik Kontrolny, pakiet paliwowy, pakiet przewozowy, czy szersze wykorzystanie narzędzi informatycznych do typowania podmiotów, które mogą wyłudzać VAT. Reprezentujący Włochy Giovanni Coppola uważa, ze podejście NIK i polskiej administracji podatkowej jest bardzo ciekawe. "Nas wyjątkowo interesuje to, że np. w przypadku odwróconego obciążenia kwota, oczywiście po zweryfikowaniu, pozostawiana jest na koncie bankowym podatnika, co pozwala uniknąć problemów z płynnością. Jest to najczęstszy problem wśród przedsiębiorców, również w Italii" - powiedział Giovanni Coppola. W czasie konferencji NOK Włoch przekazał Najwyższej Izbie Kontroli przewodniczenie grupie roboczej ds. VAT.
Uczestnicy spotkania zapoznali się też z wynikami najnowszej kontroli dotyczącej tzw. e-commerce, czyli handlu elektronicznego. Kontrolę tę NIK przeprowadziła wspólnie z Czechami i Niemcami.
Każde państwo UE stara się, korzystając też z doświadczeń innych członków Unii, wypracować własne metody przeciwdziałania wyłudzeniom. Najważniejsze to zidentyfikowanie zagrożenia i wybranie najskuteczniejszych metod walki z oszustami.
NIK przygotowując warszawską konferencję Grupy Roboczej wysłała do NOK-ów specjalną ankietę, która stała się podstawą do debaty i wynikających z niej wniosków. Większość odpowiedzi dotyczących zagrożeń wskazywała na różne rodzaje karuzel podatkowych oraz fakturowanie nieistniejących transakcji. Niektóre kraje wskazywały na oszustwa w branży paliwowej oraz na niski procent odzyskiwanych kwot po przeprowadzonych kontrolach. Estonia wskazała np. na ryzyko ukrywania dochodów nawet przy transakcjach gotówkowych, Niemcy wskazują na handel elektroniczny, w którym działa wiele niezarejestrowanych firm. Usprawnianie procedur to jak się okazało tez problem. Finlandia zwróciła uwagę, że z jednej strony elektroniczna rejestracji VAT-u sprzyja biznesowi, z drugiej szybkość tych ułatwia ukrywanie nielegalnych dochodów.
Wszyscy uczestnicy warszawskiej konferencji są zgodni, że problem wyłudzeń traktowany jest przez władze bardzo poważnie i cały czas trwają prace nad udoskonalaniem sposobów zwalczania oszustw. Jednocześnie zwracają uwagę, że skuteczność działań jest mocno dyskusyjna.
Materiały audiowizualne >>
