Opony rolnicze przeznaczone są do pracy na ciężkim sprzęcie, w zróżnicowanym terenie i pod dużymi obciążeniami. Ogumienie maszyn używanych w nowoczesnych gospodarstwach rolnych musi być przygotowane do trudnych warunków eksploatacji. Specjalne wzmocnienia czy bieżnik to elementy, które pozwalają na oszczędności paliwa i wydłużoną żywotność.

Na rynku dostępne są dwa podstawowe typy opon rolniczych: radialne i diagonalne. Czym się różnią? Głównie strukturą wewnętrzną. Opony diagonalne mają wielowarstwową budowę osnowy z kordem ułożonym pod kątem ostrym w stosunku do kierunku obrotu. Z kolej opony radialne mają kord osnowy ułożony prostopadle do kierunku obrotu opony. Atutem ogumienia diagonalnego jest nieco większa odporność na uszkodzenia mechaniczne. Opony radialne mają lepszą przyczepność do podłoża iwolniej się zużywają, zapewniają też lepsze parametry jezdne oraz mniejszy opór toczenia, dzięki czemu pojazd zużywa mniej paliwa.

Jak wydłużyć okres eksploatacji opon rolniczych?

Po pierwsze – regularne sprawdzanie ciśnienia w oponach. Ten parametr istotnie wpływa na spalanie podczas jazdy po nieutwardzonym terenie. Ciśnienie należy monitorować manometrem przynajmniej raz w miesiącu. Kluczowe jest utrzymywanie wskaźnika na prawidłowym poziomie – podstawowym błędem popełnianym przez operatorów jest doprowadzanie do zbyt wysokiego ciśnienia w kole. W większości przypadków 1 do 1,6 bara jest wartością wystarczającą. Należy pamiętać, że w przypadku opon rolniczych niższe ciśnienie przekłada się na zwiększenie przyczepności, a także pozwala zniwelować ryzyko wystąpienia poślizgu. Jednak tylko nowoczesne ogumienie przystosowane do jazdy z obniżonym ciśnieniem jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo pracy.

– Przesiadka na opony radialne pozwala zmniejszyć zużycie paliwa o 3-12%, co obniża koszty eksploatacyjne pojazdu. W odróżnieniu od typu diagonalnego, odkształcenia ogumienia radialnego przebiegają w odpowiedni i kontrolowany sposób, co skutkuje zwiększeniem pola odcisku w glebie. Przyczynia się to do mniejszego stopnia ugniecenia gruntu, po którym porusza się maszyna – co jest szczególnie ważne dla operatorów ciężkiego sprzętu rolniczego – mówi Piotr Sarnecki, dyrektor generalny Polskiego Związku Przemysłu Oponiarskiego (PZPO).

Ogumienie można chronić także przez monitorowanie luzów na drążkach i zużytych łożysk zwrotnic. Ich wystąpienie może objawiać się niewłaściwym nachyleniem kół w stosunku do gruntu, a w konsekwencji szybszym ścieraniem się opon, szczególnie przednich. Zwrotnica odpowiada za prowadzenie koła pojazdu w pozycji przewidzianej przez zawieszenie i układ kierowniczy.Wbrew pozorom mamy wpływ na trwałość łożysk zwrotnic – zużywają się znacznie szybciej przy nieprawidłowo ustawionej geometrii zawieszenia. Prawidłowa zbieżność ma istotny wpływ na tempo eksploatacji ogumienia, a jej regularna kontrola sprzyja dłuższej żywotności opon.

Badania wykazały, że po przekroczeniu 50% procent zużycia klocków na oponie pojawiają się największe spadki sił trakcyjnych[1], a dalsza eksploatacja opony wiąże się z obniżeniem ekonomii jazdy – zarówno na gruncie miękkim, jak i utwardzonej powierzchni. W konsekwencji wzrasta uślizg, a także samo zużycie paliwa – co uniemożliwia kontynuowanie efektywnej pracy na polu. Analogicznie jest w przypadku drogi asfaltowej – na skutek wzrostu tarcia o podłoże rośnie poziom spalania. Przed kupnem ogumienia kluczowe jest staranne sprawdzenie właściwości wybranego modelu opony.

– Producenci opon w specyfikacji produktu dokładnie opisują parametry jego użytkowania, które uwzględniają wiele czynników – takich jak rodzaj pracy, masa traktora czy jego prędkość. Dlatego w interesie użytkowników jest dokładne zapoznanie się ze wskazaniami ich zastosowania– dodaje Piotr Sarnecki.

Na przestrzeni kilku ostatnich lat czołowi producenci ogumienia rolniczego wprowadzili z dużym sukcesem na rynek dwie nowe kategorie opon radialnych, a mianowicie opony klasy IF oraz VF. Pozwalają one na stosowanie niższego ciśnienia eksploatacyjnego, odpowiednio o 20% oraz 40%, w porównaniu do klasycznych opon radialnych. Dobór właściwego ciśnienia w przypadku tych opon dokonywany jest na podstawie aktualnego obciążeniakoła. Dla użytkownika jest to spore ułatwienie, które pozwala uniknąć kłopotliwej konieczności zmiany ciśnienia po zakończeniu pracy w polu i przed wyjazdem na drogę utwardzoną, po której ciągnik porusza się ze znacznie większa prędkością.

Poza starannym doborem ogumienia i jego racjonalną eksploatacją, nie można zapominać o poprawnym przechowywaniu. Wprawdzie użytkowanie najbardziej przyczynia się do zużycia opony, jednak warunki magazynowania są bardzo istotne. Opon nie powinno się narażać na bezpośrednie oddziaływanie warunków atmosferycznych, wysokie temperatury i ich gwałtowne zmiany, działanie promieniowania UV w wysokim natężeniu oraz kontakt z chemikaliami czy wyładowaniami elektrycznymi.

Źródło: Polski Związek Przemysłu Oponiarskiego (PZPO)

[1] ”Ocena zużycia występów bieżnika opon w aspekcie zdolności trakcyjnych”, Instytut Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu