To główne wnioski płynące z międzynarodowego badania przeprowadzonego przez firmę doradczą Deloitte wśród dyrektorów finansowych (CFO) dużych firm w Polsce i Europie Środkowej.

Zdaniem dyrektorów finansowych w Polsce nadal żyjemy w czasach niepewności gospodarczej i dużej zmienności rynku. Tak twierdzi prawie 69 proc. z nich i jest to spojrzenie bardziej pesymistyczne niż w pozostałych krajach Europy Środkowej i Zachodniej. Podobny do naszego poziom niepewności wykazują jedynie Węgry. Co więcej dyrektorzy odpowiedzialni za finanse w Polsce nie spodziewają się istotnej poprawy wyników swoich firm – prawie jedna czwarta oczekuje nawet ich pogorszenia, w porównaniu do 14 proc. CFO w innych państwach regionu. W krajach Europy Zachodniej dyrektorzy finansowi są bardziej optymistyczni i częściej, niż ich polscy odpowiednicy, spodziewają się dobrych wyników finansowych.
- Mimo tej ostrożności firmy przygotowują się wreszcie do wzrostu – prawie 60 proc. polskich CFO uważa, że priorytetem dla nich na najbliższy rok jest wzrost przychodów z obecnych rynków (45 proc.) oraz nowych rynków (14 proc.). To ewidentny sygnał odwilży i potrzeby wykorzystania pojawiających się szans rynkowych. Dla pozostałych krajów Europy Środkowej te proporcje są jeszcze większe – mówi Krzysztof Pniewski, Partner w Dziale Konsultingu Deloitte.

Pozytywny trend wzrostowy potwierdza również popyt na kapitał. Prawie połowa (48 proc.) polskich CFO, czyli znacząco więcej niż w pozostałych krajach Europy Środkowej (33 proc.), zaobserwowała wzrost zapotrzebowania kredytowego w ostatnich 12 miesiącach. Popyt na kredyt rośnie mimo, że ponad trzy czwarte respondentów spodziewa się w najbliższym roku dalszego wzrostu kosztów finansowania długiem. Inne duże gospodarki Europy Środkowej, w tym samym czasie, oczekują spadku kosztów finansowania – taka opinię wyraża 45 proc. CFO z regionu.

- Wzrost w niepewnych czasach wymaga ostrożnego finansowania. Wiele firm zamierza więc utrzymać dotychczasowe strategie ścisłej kontroli i ograniczania kosztów. Z naszego badania wynika, że duży nacisk na redukcję kosztów jest jednym z priorytetów na najbliższy rok – w Polsce deklaruje tak 57 proc. badanych - dodaje Krzysztof Pniewski z Deloitte.

Mając na uwadze sytuację gospodarczo-ekonomiczną, jeden na czterech respondentów w Polsce jest zdania, że teraz jest dobry moment na inwestycje. Z analizy przeprowadzonej przez Deloitte wynika, że skłonność do inwestycji i ryzyka rośnie, chociaż nadal jest umiarkowana. Ma to także wpływ na przewidywania dotyczące poziomu zatrudnienia w firmach. Dyrektorzy finansowi są w dalszym ciągu dużo mniej optymistyczni, jeśli chodzi o możliwości wzrostu zatrudnienia w porównaniu do pozostałych członków zarządu.

Tym, co odróżnia Polaków od innych CFO w regionie są stosunkowo optymistyczne prognozy dotyczące wzrostu liczby fuzji i przejęć. Dla 22% firm w naszym kraju przejęcia będą jednym z priorytetów działania i głównym motorem wzrostu przychodów. Dalsze 26% respondentów rozważa również akwizycje w jakiejś formie. Inne kraje Europy Środkowej nie planują tak intensywnej ekspansji.

Średnioterminowe prognozy (perspektywa 3-letnia) CFO firm z Europy Środkowej są dużo bardziej optymistyczne niż oczekiwania dla najbliższych 12 miesięcy. Aż 55 proc. polskich dyrektorów finansowych wierzy, że sytuacja finansowa ich firm poprawi się na tyle, że ich zdolność do obsługi długu wzrośnie mimo, że ogólna wartość długu również wzrośnie (72 proc.) lub pozostanie bez zmian (21 proc.). Dobre perspektywy będą sprzyjały planowanemu refinansowaniu długu, które w Polsce będzie większe niż w innych krajach CE.

* * *
Nota metodologiczna
Europejskie badanie dyrektorów finansowych „ Central Europe CFO Survey” przeprowadzono w okresie maj-czerwiec 2011 na grupie 138 dyrektorów finansowych firm z listy 500 największych firm w Europie Środkowej (Deloitte CE Top 500). Badanie przeprowadzono w 6 krajach: Polsce, Czechach, Słowacji, Rumunii, Chorwacji i na Węgrzech. Jest to badanie cykliczne, kolejna edycja planowana jest za 6 miesięcy.