System przesyłu gazu w Polsce działał bez ograniczeń kontraktowych w punktach połączeń międzysystemowych dla gazu ziemnego w UE - raport ACER za 2023 r.

ACER opublikowała najnowszy raport na temat ograniczeń w przesyle gazu w Unii Europejskiej w 2023 r. Dostosowanie popytu, podaży oraz ścieżek przepływu gazu po zamknięciu kierunku rosyjskiego przełożyły się na poprawę sytuacji w stosunku do roku 2022.
30 maja 2024 r. Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (Agency for Cooperation of Energy Regulators, ACER) opublikowała jedenasty już raport z monitorowania występowania ograniczeń kontraktowych w punktach połączeń międzysystemowych (Interconnection Point, IP) dla gazu ziemnego w Unii Europejskiej oraz sposobami radzenia sobie z ograniczeniami[1].

Najważniejsze wnioski z monitorowania przez ACER ograniczeń kontraktowych występujących w krajach Unii Europejskiej w 2023 r.:

• ograniczenia zmniejszyły się względem 2022 r., ale nadal występują na trasach przepływu gazu na kierunku zachód-wschód;
• ograniczenia kontraktowe stwierdzono na 35 stronach punktów IP (wejście do lub wyjście z systemu), co stanowi spadek z poziomu 50 stron IP w 2022 r.;
• nowe moce importowe LNG zwiększyły podaż gazu ziemnego, poprawiając sytuację w punktach wejścia do UE z Norwegii i Wielkiej Brytanii;
• poprawa warunków rynkowych w punktach z największymi ograniczeniami przyczyniła się do zmniejszenia różnic między cenami gazu w hubach. W konsekwencji obniżyło to motywację użytkowników sieci do płacenia premii aukcyjnej[2] za zdolności przesyłowe gazu między tymi hubami;
• liczba aukcji zakończonych premią dla rocznych, kwartalnych i miesięcznych produktów na przepustowość spadła do 155 w 2023 r. z 398 w 2022 r.
• w 2023 r. wolumen nieudanych zamówień wyniósł ok. 3.000 GWh/d, natomiast łączna ilość zdolności udostępnionej w ramach rynku wtórnego i zdolności na zasadach przerywanych zaoferowanych przez operatorów wyniosła ok. 570 GWh/d. Oznacza to, że nie udało się zaspokoić zapotrzebowania użytkowników systemu, którzy nie uzyskali zdolności przesyłowych na rynku pierwotnym;
• łączne przychody z ograniczeń kontraktowych uzyskane przez operatorów systemów przesyłowych wyniosły 140 mln euro, co stanowi znaczny spadek w porównaniu z 3,4 mld euro w 2022 r. Wartość ta pozostaje jednak wysoka w porównaniu z poziomem sprzed kryzysu, który w 2021 r. wynosił 55 mln euro;
• mechanizm nadsubskrypcji i wykupu (oversubscription and buy-back scheme) pozostaje najczęściej stosowaną procedurą zarządzania ograniczeniami kontraktowymi, przy czym wielkość przepustowości uwolnionej w ramach tego mechanizmu zmniejszyła się o ok. 15 proc. w porównaniu z 2022 r. Wolumen przepustowości uwalniany w ramach mechanizmu rezygnacji z zakontraktowanej przepustowości (surrender of contracted capacity) uległ spadkowi o prawie 8 proc. w porównaniu z 2022 r. Łączna wielkość przepustowości uwolnionej dzięki mechanizmowi udostępniania zdolności ciągłej z jednodniowym wyprzedzeniem na zasadzie „wykorzystaj lub strać” (firm day-ahead use-it-or-lose-it, FDA UIOLI) oraz w ramach mechanizmu opartego na długoterminowej zasadzie „wykorzystaj lub strać” (longterm use-it-or-lose-it, LT UIOLI), zmniejszyła się o połowę;
• ograniczenia fizyczne wystąpiły w przypadku siedmiu stron punktu IP z ograniczeniami kontraktowymi.

Źródło:ACER

Rekomendacje ACER dotyczące usprawnienia zarządzania ograniczeniami:

• sąsiadujący Operatorzy Sieci Przesyłowych powinni ściśle koordynować swoje działania, aby zmaksymalizować dostępność zdolności ciągłych i przerywanych;
• krajowe organy regulacyjne państw sąsiednich powinny współpracować w celu usunięcia wszelkich barier regulacyjnych, które utrudniają optymalne wykorzystanie istniejącej sieci na potrzeby rekonfiguracji tras dostaw;
• OSP muszą ocenić, czy potrzebne są nowe inwestycje w celu wyeliminowania fizycznych wąskich gardeł, które utrzymują się po optymalizacji operacyjnej;
• krajowe organy regulacyjne muszą ocenić, czy inwestycje mające na celu wyeliminowanie strukturalnych wąskich gardeł są zgodne z polityką energetyczną i klimatyczną UE oraz wymogami w zakresie bezpieczeństwa dostaw.

Więcej informacji na temat wyników z monitoringu ograniczeń kontraktowych na połączeniach transgranicznych między systemami przesyłowymi gazu ziemnego w UE w 2023 r. oraz Raport wraz z technicznym załącznikiem są dostępne na stronie internetowej ACER.

Link do aktualności >>>tutaj<<<

Źródło: Urząd Regulacji Energetyki