Informacje o natężeniu ruchu na drogach krajowych zbieramy na dwa sposoby. Pierwszy z nich to, wykonywane co 5 lat na całej sieci dróg krajowych, Generalne Pomiary Ruchu (GPR). Drugi to bieżące monitorowanie wybranych odcinków sieci drogowej za pomocą kilkuset automatycznych stanowisk pomiarowych, tzw. Stacji Ciągłych Pomiarów Ruchu (SCPR).

Przypomnijmy, że obecnie trwa GPR 2025, a jego wyniki poznamy w przyszłym roku. Aktualnie zakończyliśmy analizę i weryfikację danych z drugiego źródła, czyli SCPR, za 2024 r. 

Taki sposób pomiaru zapoczątkowaliśmy już w latach 70. ubiegłego wieku. Do ich przeprowadzenia wykorzystywane są głównie liczniki ruchu drogowego, korzystające z detektorów zbudowanych z pętli indukcyjnych, zainstalowanych w nawierzchni drogi. Stosowane są również urządzenia wykorzystujące techniki rozpoznawania sylwetek pojazdów oraz technologie radarowe, nieingerujące w nawierzchnię drogi. Pozyskujemy także dane od operatorów autostrad koncesyjnych oraz Krajowej Administracji Skarbowej (obsługującej obecnie systemu poboru opłat e-TOLL). 

Na podstawie danych rejestrowanych przez SCPR, możliwe jest dokładne określenie liczby pojazdów przejeżdżających przez dany punkt w jednostce czasu (godzina, doba lub okresie dla poszczególnych pojazdów), w tym w podziale na różne ich kategorie. Otrzymujemy również dane na temat prędkości pojazdów i odstępów pomiędzy nimi. Wyniki pomiarów automatycznych dają możliwość określenia zmian ruchu, w czasie pomiędzy kolejnymi GPR. Są one niezbędne w wielu pracach studialnych i projektowych, w analizach dotyczących ochrony środowiska czy bezpieczeństwa ruchu drogowego, jak również na potrzeby dynamicznego zarządzania ruchem. Stanowią one również podstawę do aktualizacji metody przeprowadzenia GPR oraz opracowania i aktualizacji stosowanych wzorów obliczeniowych. 

Należy zaznaczyć, że ze względu na szeroki zakres stosowania wyników ze stacji ciągłego pomiaru, kładziemy duży nacisk na ich jakość. Dlatego też zarządzane przez nas SCPR dwukrotnie w ciągu roku poddajemy szczegółowym pomiarom sprawdzającym. Dodatkowo, dane ze wszystkich systemów pomiarowych poddajemy w ciągu całego roku kompleksowej weryfikacji w wieloetapowym procesie ich przetwarzania. 

Warto podkreślić, że choć ciągle rozwijamy sieć automatycznych stanowisk pomiarowych, to ze względu m.in. na koszty ich budowy i późniejszego utrzymania, objęcie pomiarem automatycznym całej sieci dróg krajowych nie ma zarówno uzasadnienia ekonomicznego, jak i merytorycznego.  
W przypadku wielu odcinków dróg, ze względu na ich położenie, niskie natężenia ruchu lub brak zmian na sieci drogowej w ich okolicy, wystarczająca jest informacja pozyskiwana raz na 5 lat w ramach GPR. 

Na wykresie poniżej zaprezentowano rozwój infrastruktury pomiarowej w latach 2019-2024. 

W poniższej tabeli wymienione są typy stacji pomiarowych, jakie istniały na sieci drogowej w 2024 r.

Aktualna mapa z lokalizacją stacji pomiarowych dostępna jest na naszej stronie internetowej. 

Analizując dane o ruchu drogowym z automatycznych stanowisk pomiarowych, należy mieć na uwadze, że nie odnoszą się one do całej sieci drogowej, a jedynie do wybranych odcinków dróg krajowych objętych SCPR. W związku tym, prezentowane poniżej wskaźniki zmian należy traktować poglądowo. 

W porównaniu z 2023 r. ruch pojazdów ogółem na sieci dróg międzynarodowych zwiększył się o 2,1 proc. W podziale drogi szybkiego ruchu i pozostałe krajowe (włącznie z drogami międzynarodowymi) wskaźniki zmian ruchu na sieci objętej pomiarem są następujące: 

• autostrady i drogi ekspresowe: +2,69 proc.,

• pozostałe drogi krajowe: +2,08 proc., 

• drogi krajowe łącznie: +2,29 proc. 

Porównując wielkości średniego dobowego ruchu w poszczególnych miesiącach roku do wielkości Średniego Dobowego Ruchu Rocznego (SDRR), uzyskujemy informacje o zmienności ruchu w ciągu roku. Ze względu na znaczne różnice w sezonowych wahaniach ruchu, w analizach wyodrębnia się drogi przenoszące ruch o charakterze gospodarczym oraz takie, na których dominuje ruch turystyczno-rekreacyjny, tj. cechujące się znacznie zwiększonym ruchem w miesiącach wakacyjnych. 

W przypadku dróg o gospodarczym charakterze, ruch pojazdów ogółem w poszczególnych miesiącach 2024 r. był bardzo zbliżony do rozkładów sezonowych z lat 2019 i 2022. Wyjątek stanowiły miesiące wakacyjne, tj. lipiec i sierpień, w których wzrost wyniósł tylko ok. 9 proc., a więc mniej niż w poprzednich latach.

Również w przypadku dróg o turystyczno-rekreacyjnym charakterze w roku 2024 sezonowe wahania ruchu były bardzo zbliżone do tych z lat 2019 i 2022. W miesiącach wakacyjnych wzrost wyniósł ok. 32-36 proc. i był mniejszy niż w poprzednich latach. Ponadto, ponownie nieznacznie większy ruch wakacyjny obserwowany był w sierpniu. W 2023 r. nietypowo większy ruch był w lipcu, co prawdopodobnie spowodowały warunki pogodowe. 

W 2024 r. uśrednione, tygodniowe wahania ruchu dobowego na drogach o gospodarczym charakterze były zbliżone do tych obserwowanych w poprzednich latach. Ruch we wtorki miał wartość zbliżoną do SDRR, w piątki najwyższą (ok. 13 proc. powyżej SDRR), a w soboty i niedziele najniższą (o ok. 11 i 17 proc. poniżej SDRR). 

Wybrane stacje pomiarowe mogą również określić prędkość chwilową pojazdu. Należy przy tym zaznaczyć, że nie są to urządzenia certyfikowane do pomiaru prędkości. W przypadku autostrad najliczniej reprezentowany jest przedział prędkości 80-89 km/h (średnio ok. 18 proc. pojazdów porusza się z takimi prędkościami). Są to głównie samochody ciężarowe wyposażone w ograniczniki prędkości. Kolejną, liczną grupę stanowi przedział powyżej 140 km/h - średnio ok. 13,3 proc. pojazdów przekracza dopuszczalny limit prędkości. Na drogach ekspresowych najliczniej reprezentowane są przedziały 110-119 km/h (ok. 17 proc. pojazdów) i 80-89 km/h (ok. 16 proc. pojazdów). Niestety, ok. 35 proc. pojazdów przekracza dopuszczalną prędkość wynoszącą 120 km/h, przy czym prawie połowa pojazdów w tej grupie (ok. 16 proc.) przekracza prędkość o mniej niż 10 km/h. Na drogach klasy G/GP (główna/główna ruchu przyspieszonego), o różnych limitach prędkości, średnio ponad 92 proc. pojazdów porusza się prędkościami w przedziale do 100 km/h. 

Podstawowe wyniki analiz danych ze stacji SCPR z 2024 r., w tym szczegółowe raporty dla poszczególnych stanowisk, są dostępne na naszej stronie internetowej. Prezentujemy w nich m.in. informacje dotyczące poszczególnych stacji SCPR w zakresie: 

• średniego dobowego ruchu w kolejnych miesiącach roku, 

• natężenia ruchu w 30, 50, 100, 150 i 200 godzinie w roku w odniesieniu do SDRR, 

• procentowego rozkładu prędkości pojazdów silnikowych, 

• wykresów trendu rozwoju ruchu, 

• uśrednionego dobowego rozkłady ruchu w poszczególne dni tygodnia, dla każdego miesiąca roku, 

• struktury rodzajowej ruchu, 

• proporcji dobowego natężenia ruchu do SDRR dla każdego dnia w roku. 

Dodatkowo zachęcamy do zapoznania się z wynikami analiz danych z lat ubiegłych oraz wynikami i metodyką Generalnych Pomiarów Ruchu. 

Link do aktualności: >>><<<

Źródło: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad