Data otrzymania zapłaty na fakturze wystawianej na podstawie art. 106b ust. 1a ustawy o VAT – odpowiedź MF.

W przeszłości organy podatkowe potwierdzały zgodnie, że w przypadku wystąpienia w jednym miesiącu dwóch zdarzeń: otrzymania zaliczki oraz wykonania opodatkowanej VAT dostawy towarów / świadczenia usług związanych z zaliczką, podatnik nie ma obowiązku wystawiania dwóch faktur – zaliczkowej i następnie faktury dokumentującej dostawę towarów / świadczenie usług. Z takiej praktyki organów podatkowych korzystali podatnicy.

Powyższe podejście ustawodawca zdecydował się unormować od 1 września 2023 r. w przepisach ustawy o VAT (wcześniej brak było konkretnych regulacji w tym zakresie), wprowadzając art. 106b ust. 1a ustawy o VAT, zgodnie z którym: „Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury, o której mowa w ust. 1 pkt 4, jeżeli całość lub część zapłaty, o której mowa w tym przepisie, otrzymał w tym samym miesiącu, w którym dokonał czynności, na poczet których otrzymał całość lub część tej zapłaty”. Wskazana wyżej zmiana w przepisach potwierdzała obowiązującą praktykę, więc wielu podatników mogło nie zwrócić uwagi na okoliczność, że wraz z unormowaniem stosowanego już rozwiązania, wprowadzono również dodatkowy obowiązek formalny - wskazanie na fakturze daty otrzymania zapłaty (art. 106e ust. 1a ustawy o VAT).

Zgodnie z powszechną praktyką przyjętą w przeszłości, podmioty wskazywały konkretne daty otrzymania zaliczek na fakturach końcowych jedynie, gdy daty zaliczek miały wpływ na określenie obowiązku podatkowego, tj. w przypadku otrzymania zaliczki w walucie obcej (wtedy bowiem efektywnie dwie / kilka części podstawy opodatkowania podlega przeliczeniu na złote według innego kursu). W przypadku natomiast, gdy daty otrzymania zaliczek występowały w tym samym miesiącu, co wykonanie głównego świadczenia i rozliczenia między stronami następowały jedynie w złotych, wskazanie daty wpłaty danej zaliczki traktowano często jako niewymagane (z uwagi na brak faktycznego wpływu na obowiązek podatkowy i wymiar VAT).

Obecnie zatem przedsiębiorstwa napotykają problemy systemowe związane z niedostosowaniem systemów księgowych / informatycznych do powiązania danej dostawy z konkretną datą otrzymania zaliczki / zaliczek w przypadku faktury końcowej, wystawianej na podstawie art. 106b ust. 1a ustawy o VAT. Problem nabierze dodatkowego znaczenia w momencie wprowadzenia obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur, gdyż planowana struktura e-faktury wymaga obligatoryjnego wskazania daty otrzymania zapłaty, w przypadku faktur wystawianych na podstawie art. 106b ust. 1a ustawy o VAT.

Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na zgłoszone problemy praktyczne i postulaty działań dostosowawczych wskazało, że nie planuje zmian w powyższym zakresie, przedstawiając stanowisko o konieczności zachowania obecnego kształtu przepisów z uwagi na regulacje unijne. Tym samym, podatnicy powinni uwzględnić istnienie powyższego obowiązku w stosowanych bądź planowanych mechanizmach fakturowania związanych z przedpłatami.

Źródło:

Mateusz Andrukiewicz, Senior Manager w KDCP

Magdalena Chmielewska-Cholewa, Partner w KDCP