Trwa GPR 2025, czyli Generalny Pomiar Ruchu, który jest w Polsce podstawowym źródłem informacji o ruchu drogowym na sieci dróg krajowych i wojewódzkich. Pozyskiwane na jego podstawie dane są niezbędne do zarządzania, utrzymania i planowania rozwoju sieci drogowej. Dziś wyjaśniamy, kto jest odpowiedzialny za zarządzanie ruchem na drogach w naszym kraju.

Zarządca ruchu a zarządca drogi

Zgodnie z Prawem o ruchu drogowym, Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad zarządza ruchem na drogach krajowych, marszałek województwa na drogach wojewódzkich, a starosta na drogach powiatowych i gminnych. Kompetencje GDDKiA, marszałka województwa oraz starosty nie obejmują zarządzania ruchem na drogach publicznych położonych w miastach na prawach powiatu. W takiej sytuacji organem zarządzającym ruchem na tych drogach – z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych – jest prezydent miasta. Zarządzanie ruchem na drogach wewnętrznych, w tym w strefie ruchu i strefie zamieszkania, należy do podmiotu zarządzającego tymi drogami. 

Warto podkreślić, że zarządca ruchu nie zawsze jest jednocześnie zarządcą danej drogi. Tak jest np. w przypadku dróg gminnych. 

Ustawa o drogach publicznych określa, która instytucja odpowiada za daną drogę, a tym samym za jej utrzymanie (również zimowe). Zgodnie z zapisami tej ustawy, GDDKiA zarządza drogami krajowymi, w tym autostradami i drogami ekspresowymi. Za drogi wojewódzkie odpowiadają zarządy poszczególnych województw, za drogi powiatowe zarządy powiatów, a wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast odpowiedzialni są za drogi gminne. 

Wyjątkiem są drogi w granicach miast na prawach powiatu, których mamy 66. Za wszystkie drogi publiczne, także krajowe (z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych) leżące w granicach takich miast odpowiada prezydent tego miasta. Drugim wyjątkiem są odcinki autostrad płatnych zarządzane przez koncesjonariuszy. 

Duża odpowiedzialność

Do zadań organu zarządzającego ruchem należy m.in. rozpatrywanie, opracowywanie lub zlecanie do opracowania projektów organizacji ruchu, a także rozpatrywanie wniosków dotyczących zmian w tym zakresie. Zarządca zatwierdza też organizację ruchu, przekazuje ją do realizacji oraz prowadzi kontrolę prawidłowości zastosowania i funkcjonowania znaków drogowych, sygnalizacji świetlnej oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego. Współpracuje również w zakresie organizacji ruchu i jego bezpieczeństwa z pozostałymi organami zarządzającymi ruchem, zarządami dróg i kolei, Policją oraz innymi jednostkami. 

Nadzór nad zarządzaniem ruchem na drogach krajowych sprawuje minister właściwy do spraw transportu. Z kolei na drogach wojewódzkich, powiatowych, gminnych, publicznych położonych w miastach na prawach powiatu oraz na drogach wewnętrznych położonych w strefach ruchu lub strefach zamieszkania, nadzór nad zarządzaniem ruchem sprawuje wojewoda. 

Zmiany w organizacji ruchu

Nowy projekt organizacji ruchu mogą przedstawić do zatwierdzenia podmioty wskazane w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem. Są to: zarządca drogi, organ zarządzający ruchem, podmiot zarządzający drogą wewnętrzną oraz podmioty wskazane w § 11 wspomnianego rozporządzenia (m.in. jednostki kolejowe czy organizacje turystyczne). 

Wniosek o zmianę organizacji ruchu musi zawierać szereg elementów, m.in. plan orientacyjny w skali od 1:10 000 do 1:25 000 z zaznaczeniem drogi lub dróg, których projekt dotyczy, oraz przewidywany termin wprowadzenia zmian. Do wniosku powinny być również dołączone opinie właściwego miejscowo komendanta wojewódzkiego Policji (w przypadku projektu obejmującego drogę krajową lub wojewódzką), zarządu drogi (jeżeli nie jest on jednostką składającą projekt) oraz organu zarządzającego ruchem np. na drodze krzyżującej się lub objętej objazdem. Szczegółowo wyjaśniamy to na naszej stronie internetowej. 

GPR – źródło kluczowych danych

Pomiary w ramach GPR prowadzone są na całej sieci dróg krajowych i wojewódzkich, z wyjątkiem tych odcinków, za które odpowiadają władze miast na prawach powiatu. Przeprowadzane są cyklicznie (co 5 lat) i dostarczają najważniejszych informacji o ruchu drogowym. Wyniki GPR stanowią podstawę działań o charakterze planistycznym, projektowym i strategicznym w odniesieniu do sieci drogowej, na poziomie krajowym. 

Zebrane dane są dla nas niezmiernie istotne w codziennej pracy. Korzystamy z nich m.in. przy planowaniu rozwoju sieci transportowych oraz tworzeniu i ocenie prognoz ruchu. Dane uzyskane z GPR są kluczowe przy podejmowaniu wielu decyzji, m.in. związanych z ustalaniem priorytetów inwestycyjnych na sieci drogowej, klasyfikacją ciągów drogowych, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. 

Dane służą nam również w pracach związanych z utrzymaniem sieci drogowej i w zarządzaniu ruchem. Wykorzystywane są m.in. do planowania koniecznych prac remontowych, przy ocenie projektów organizacji ruchu, obliczaniu przepustowości czy też do określania lokalizacji elementów systemów zarządzania ruchem. Parametry ruchu drogowego określane w ramach GPR dla poszczególnych odcinków sieci drogowej mają też zastosowanie w pracach i analizach związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego. Wyniki GPR to także cenne źródło danych do analiz ekonomicznych, oceny efektywności inwestycji i rozliczania poniesionych wydatków. 

Wyniki pomiarów wykorzystywane są także przez inne instytucje publiczne i prywatne, m.in. przez Centrum Unijnych Projektów Transportowych, Centralny Port Komunikacyjny czy Urząd Transportu Kolejowego i PKP Polskie Linie Kolejowe. GPR jest też cennym źródłem wiedzy m.in. dla Policji, samorządów, Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego, Głównego Urzędu Statystycznego oraz uczelni i jednostek naukowych. 

Więcej na temat GPR 2025 na naszej stronie internetowej. 

Link do aktualności >>><<<

Źródło: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad