Najważniejsze osiągnięcia resortu finansów
- utrzymanie wysokiego tempa wzrostu gospodarczego,
- stabilizacja finansów publicznych,
- obniżenie długu publicznego i odbudowa wpływów z VAT m.in. dzięki utworzeniu Krajowej Administracji Skarbowej (KAS),
- wprowadzenie licznych uproszczeń i zmian podatkowych opartych na strategii 3xP, czyli budowie prostego, przejrzystego i przyjaznego systemu podatkowego,
- uszczelnianie systemu podatkowego, które pozwoliło na realizację ambitnych planów społecznych i rozwojowych.
Stabilne finanse publiczne
Dobry budżet i wzrost PKB
Rok 2018 zamknął się najmniejszym w historii deficytem instytucji rządowych i samorządowych. Deficyt budżetowy był mniejszy o 75 proc. od założeń w ustawie budżetowej. Rok 2019 r. to dalszy spadek deficytu, a budżet na 2020 r. przewiduje w ogóle brak deficytu – po raz pierwszy od 1990 r. Projekt budżetu na 2020 r. został opracowany z uwzględnieniem spełnienia limitu wyznaczanego przez stabilizującą regułę wydatkową oraz kryteriów unijnych.
Tempo wzrostu PKB w 2018 r. przyspieszyło do 5,1 proc. To oznacza, że było wyższe od prognoz i najwyższe od 2007 r. Według prognoz w ustawie budżetowej na 2019 r. wzrost PKB w ujęciu realnym wyniesie 3,8 proc., a w 2020 r. 3,7 proc.
Deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych
Dalsze uszczelnianie systemu podatkowego i dobra sytuacja makroekonomiczna przyczyniły się do zmniejszenia deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2018 r. do rekordowego 0,4 proc. PKB. To najlepszy wynik od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w 2004 r.
Dodatkowo – zgodnie z projektem budżetu na 2020 r. – deficyt ma ponownie spaść i wyniesie 0,3 proc. PKB.
Zakładany deficyt budżetowy spada rok do roku i mieści się we wszystkich regułach unijnych. W 2018 r. deficyt budżetu państwa wyniósł 10,4 mld zł i był najniższy od 1999 r.
Przyjęta przez rząd ustawa budżetowa na 2020 r. zakłada pierwszy od 1990 r. budżet bez deficytu.
Rekordowe zmniejszenie długu publicznego
Po nominalnym spadku długu publicznego w 2017 r. i znaczącym obniżeniu jego relacji do PKB (z 54,2 proc. do 50,6 proc., tj. o 3,6 pp. wg definicji unijnej), w 2018 r. nastąpił dalszy spadek relacji długu do PKB do poziomu 48,9 proc. wg definicji UE (tj. spadek o 1,7 pp.).
Zgodnie z prognozami w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa na lata 2019-2022, relacja do PKB długu sektora instytucji rządowych i samorządowych (wg definicji UE) obniży się do 47,9 proc. na koniec 2019 r. i do 40,6 proc. do 2022 r.
Utworzenie Krajowej Administracji Skarbowej
KAS, czyli nowoczesna organizacja, która potrafi sprostać potrzebom obywateli i gospodarki, powstała z połączenia administracji podatkowej, kontroli skarbowej i Służby Celnej.
Działania KAS są oparte na Konstytucji Biznesu. Oznacza to, że w sprawach z udziałem przedsiębiorców urzędy stosują takie zasady, jak:
- domniemanie uczciwości przedsiębiorcy,
- przyjazna interpretacja przepisów,
- uczciwa konkurencja (walka z patologiami gospodarczymi),
- szybkość działania.
KAS dąży do ciągłej poprawy jakości obsługi podatników i wspiera ich w wywiązywaniu się z obowiązków podatkowych. Wykorzystuje do tego m. in. nowoczesne rozwiązania informatyczne.
Buduje również partnerskie relacje z podatnikami i dba o ochronę zasad konkurencji i wolności gospodarczej.
Uszczelnienie systemu podatkowego
Konsekwentne działania uszczelniające pozwoliły na zmniejszenie luki VAT
Dzięki uszczelnieniu znacznie wzrosły wpływy z VAT. Dla porównania w 2015 r. wyniosły 123 mld zł, a w 2018 r – 175 mld zł, czyli więcej o 52 mld zł.
Wyższe wpływy z PIT i CIT
Większe wpływy z PIT to efekt poprawy sytuacji na rynku pracy. Większe wpływy z CIT to efekt uszczelniania systemu podatkowego przez stworzenie prawa, które wyeliminowało agresywne techniki optymalizacji podatkowej.
Rozwiązania uszczelniające system podatkowy
Pakiet paliwowy – porównanie 2018 do 2016 r.
Pakiet paliwowy uporządkował zasady przywozu paliw do kraju i znacznie ograniczył szarą strefę.
Wprowadziliśmy obowiązek zapłaty VAT od paliw w przypadku nabyć wewnątrzwspólnotowych, w terminie 5 dni od dnia ich wprowadzenia do składu podatkowego lub miejsca odbioru wyrobów akcyzowych albo z chwilą przemieszczenia paliw na terytorium Polski.
Efektem tych działań w latach 2016-2018 jest wzrost legalnej sprzedaży benzyn silnikowych o 12 proc., a olejów napędowych o 15 proc.
STIR
Wprowadzenie systemu STIR:
- ogranicza możliwości wykorzystywania sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych,
- eliminuje z obrotu gospodarczego firmy pozorujące prowadzenie działalności gospodarczej, które oszukują uczciwych przedsiębiorców, a w konsekwencji wzmacnia bezpieczeństwo podatników VAT w obrocie gospodarczym,
- umożliwia uzyskiwanie danych do odpowiednio szybkiej reakcji oraz analiz finansowych, które pozwalają na identyfikację przepływów charakterystycznych dla wyłudzeń skarbowych.
Efektem działania systemu STIR było zablokowanie od 1 stycznia 2019 r. do 31 sierpnia 2019 r. 311 rachunków bankowych, które należały do 71 podmiotów, na łączną kwotę ok. 35,2 mln zł.
W 2018 r. zablokowano rachunki bankowe 39 podmiotów na łączną kwotę 10,2 mln zł.
SENT
SENT to system monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towaru.
Objęte nim są:
- paliwa,
- alkohole całkowicie i częściowo skażone,
- oleje roślinne,
- susz tytoniowy,
- towary do produkcji papierosów,
- leki zagrożone brakiem dostępności dla polskich pacjentów.
Od 1 października 2018 r. uruchomiono tzw. moduł GEO rejestru SENT, który przekazuje do rejestru dane lokalizacyjne towarów przewożonych i zgłoszonych. Dzięki tym danym KAS może zwiększyć efektywność kontroli i ich dynamikę, kontrolować przewozy w miejscu dostawy czy w trakcie przewozu, na podstawie analiz wykonywanych w czasie rzeczywistym, co umożliwia szybką reakcję służb kontrolnych.
Dzięki SENT od 18 kwietnia 2017 r. do 31 sierpnia 2019 r. zarejestrowano ponad 7,7 mln zgłoszeń przewozu, a KAS przeprowadziła ponad 1 mln kontroli przewozu.
Jednolity Plik Kontrolny (JPK)
JPK to zbiór danych, który zawiera informacje o operacjach gospodarczych za dany okres i umożliwia ich łatwe przetwarzanie. Od 2018 r. wysyła go już każda firma, która jest płatnikiem VAT.
Analiza danych pozyskanych z plików pozwala na skrócenie czasu kontroli, zmniejszenie jej uciążliwości oraz obniżenie kosztów.
Dzięki JPK KAS szybko reaguje na nieprawidłowości i próby oszustw podatkowych. Specjalne algorytmy wykorzystywane podczas analizy JPK_VAT automatycznie wyłapują fikcyjne transakcje, do których najczęściej wykorzystuje się tzw. firmy słupy.
Mechanizm podzielonej płatności (MPP)
W MPP płatność, która wynika z faktury VAT za nabyty towar lub usługę, może być dzielona na dwa rachunki.
Zapłata przez nabywcę kwoty, która odpowiada całości lub części wartości sprzedaży netto, trafia na rachunek rozliczeniowy dostawcy. Zapłata kwoty odpowiadającej całości lub części kwoty VAT jest płacona na specjalne konto dostawcy – rachunek VAT.
Jednym z głównych zadań MPP jest ochrona uczciwych podatników przed konsekwencjami, które wynikają z nieświadomego wplątania w proceder wyłudzania VAT.
Kasy online
Kasy online umożliwiają automatyczne i bezpośrednie przekazywanie danych do KAS. To kolejny krok w uszczelnieniu VAT na ostatnim etapie obrotu – sprzedaży detalicznej.
Gromadzenie danych z kas online pozwala bowiem na kontrolę i monitorowanie bieżącej sprzedaży podatników, co ogranicza szarą strefę i sprzyja uczciwej konkurencji.
3XP
Twój e-PIT
Twój e-PIT to rewolucyjne rozwiązanie w rozliczaniu rocznego zeznania, z którego w 2018 r. skorzystało blisko 7 mln Polaków.
KAS przygotowała i udostępniła dla podatnika w wersji elektronicznej zeznania podatkowe PIT-37 i PIT-38. Podatnik nie musiał składać żadnych wniosków ani deklaracji.
Co więcej, w 2019 r. padł nowy rekord – ponad 16 mln – deklaracji PIT złożonych elektronicznie.
Niższy PIT
Obniżyliśmy dla wszystkich podstawową stawkę PIT z 18 proc. na 17 proc. Dodatkowo zmniejszymy PIT dla osób pracujących przez ponad 2-krotne podniesienie kosztów uzyskania przychodów. Pozwoli to na obniżenie kosztów pracy pracowników.
Z nowych rozwiązań skorzysta ponad 25 milionów Polaków, zarówno pracujących na etacie, wykonujących dzieło czy zlecenie, prowadzących działalność gospodarczą, jak też emerytów i rencistów.
Reforma stanowi ważny krok w kierunku zmniejszenia klina podatkowego, czyli obniżenia łącznej kwoty podatków i składek.
W praktyce oznacza to, że przy niezmienionej pensji brutto na konta pracowników trafiają wyższe wynagrodzenia netto, czyli „do ręki”.
PIT 0
Pit 0 to nowa ulga w PIT dla osób, które nie ukończyły 26. roku życia i osiągają przychody z pracy oraz z umów zlecenia zawartych z firmą. Z ulgi skorzysta ponad 2 mln młodych pracowników.
Przepisy o uldze weszły w życie 1 sierpnia 2019 r. Obejmują przychody z pracy oraz z umów zlecenia do wysokości 85 528 zł w roku podatkowym. Do tego limitu przychody młodego podatnika będą zwolnione z PIT.
W 2019 r. limit zwolnienia wynosi 35 636,67 zł, czyli 5/12 limitu rocznego, ponieważ zwolnienie obowiązuje przez 5 miesięcy - od sierpnia do grudnia.
Ulga IP BOX
Wspieramy innowacyjne firmy.
Obniżyliśmy stawkę CIT i PIT dla dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej do 5 proc. podstawy opodatkowania (tzw. ulga IP BOX).
Chodzi m. in. o patenty, prawo ochronne na wzór użytkowy, prawo z rejestracji wzoru przemysłowego czy autorskie prawo do programu komputerowego, gdzie przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej.
Obniżenie CIT
Od 2019 r. podatnicy mogą korzystać z niższej 9 proc. stawki CIT. Zastąpiła ona wcześniejszą 15 proc. stawkę podatku (jeszcze wcześniej wynosiła ona 19 proc.).
To dobra wiadomość dla małych podatników i osób rozpoczynających prowadzenie działalności, których przychody (niezależnie od źródła) w roku podatkowym nie przekraczają 1,2 mln euro (wyrażonych w złotych).
Nowa matryca stawek VAT
Od 1 kwietnia 2020 r. wejdzie w życie nowa matryca VAT, która uprości i uporządkuje system stawek VAT. Obecnie wielość stawek na poszczególne produkty powoduje, że przedsiębiorcy mają kłopoty z przyporządkowaniem poszczególnych towarów do właściwych stawek.
Dlatego nowa matryca odchodzi od klasyfikacji szczegółowej na rzecz bardziej ogólnej. Dzięki temu zostanie połączonych wiele kategorii towarów, które do tej pory funkcjonowały w licznych podgrupach, chociaż tak naprawdę były tymi samymi towarami.
Likwidacja deklaracji VAT
Od 2020 r. podatnicy VAT będą składać do urzędu skarbowego deklarację VAT w formie nowego pliku JPK_VAT, czyli tylko w formie elektronicznej.
To prostsze rozwiązanie, które służy do rozliczania VAT z urzędem i walki z nadużyciami podatkowymi, w tym wystawianiem „pustych faktur” oraz wyłudzeniami VAT.
Nowy JPK_VAT będzie dokumentem elektronicznym, który obejmie deklarację VAT (zastąpi deklaracje VAT-7 i VAT-7K) i - jak dotychczas - ewidencję VAT.
Wprowadzenie nowego JPK_VAT spowoduje także likwidację obowiązku składania informacji podsumowujących w obrocie krajowym (deklaracja VAT-27), które zostaną uwzględnione w nowym JPK_VAT.
Pracownicze Plany Kapitałowe
Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to pierwszy w Polsce kompleksowy program długoterminowego, całkowicie prywatnego i dodatkowego oszczędzania, współtworzony oraz współfinansowany przez państwo, pracodawców i pracowników.
Wpłaty na konto PPK będą pochodzić z trzech źródeł: od pracodawcy, pracownika i państwa.
Według szacunków program ma dotyczyć około 11,5 mln pracowników – zatrudnionych zarówno na umowę o pracę jak i inne formy umów (zlecenie, praca nakładcza).
Strategia Rozwoju Rynku Kapitałowego
Strategia Rozwoju Rynku Kapitałowego (SRRK) zakłada zwiększenie dostępu do finansowania dla polskich przedsiębiorstw, w szczególności sektora MŚP, który generuje około 3/4 polskiego PKB. Lepszy dostęp do finansowania powinien pozwolić przedsiębiorstwom na bardziej efektywne rozwijanie działalności i potencjalnie na ekspansję międzynarodową.
SRRK identyfikuje 20 najważniejszych barier dla rozwoju rynku kapitałowego w Polsce (przede wszystkim długoterminowych) i proponuje 90 działań, które stanowią ich rozwiązanie.
Chodzi nie tylko o działania zmierzające do podwyższenia poziomu oszczędności i inwestycji w Polsce, ale również takie, które podniosą poziom edukacji polskiego społeczeństwa w zakresie funkcjonowania rynku finansowego oraz uproszczą i zwiększą przejrzystość przepisów dotyczących uczestników tego rynku.
Edukacja finansowa i CSR
Kampanie edukacyjne i informacyjne
Twój e-PIT
- kampania wspierająca wprowadzenie usługi Twój e-Pit dla podatników (styczeń-kwiecień 2019 r.)
- 30 mln odsłon strony www, 15 mln widzów kampanii TV
- 7 tys. podatników obsłużonych podczas akcji w galeriach handlowych
- efekt: 7 mln PIT-ów złożonych za pośrednictwem usługi spośród rekordowych 16 mln elektronicznych PIT-ów za 2018 r.
Finansoaktywni
- program edukacyjny skierowany do uczniów dot. podatków i budżetu organizowany z popularnymi youtuberami
- w ciągu 5 lat program dotarł do 3500 szkół
JPK_VAT
- ogólnopolska wysokozasięgowa kampania informacyjna skierowana do mikroprzedsiębiorców we współpracy z administracją publiczną, sektorem bankowym i partnerami społecznymi (przełom 2017-2018)
- działania uzupełniające: kampania tv - zasięg 85 proc. grupy mediowej
- z obowiązku przesłania JPK_VAT w pierwszym terminie (25.02) wywiązało się 93 proc. firm
Wielki Test o Podatkach TVP
- test wiedzy na temat podatków realizowany na żywo na antenie TVP - pięć edycji
- widownia programu: od 800 tys. do 1,4 mln.
Bezpieczna transakcja
- kampania edukacyjna dla przedsiębiorców dot. bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, prowadzona przy współpracy z 19 organizacjami branżowymi
- zakres 1. edycji (2018) - m.in. należyta staranność w biznesie i MPP
- zakres 2. edycji (2019) - wykaz podatników VAT
MinFinTech
- MinFinTech to poszukiwanie najlepszych rozwiązań w obszarze IT dla wyzwań, które stoją przed administracją skarbową
- 4 wyzwania KAS promowane podczas największego maratonu informatycznym HackYeah
- MinFinTech to prekursor dla programu Govtech Polska, który otwiera nowy rozdział w relacjach administracji publicznej z przedsiębiorcami MŚP i startupami
CSR i komunikacja wewnętrzna
- wspólne inicjatywy prowadzone z organizacjami pożytku publicznego (OPP) – kiermasze okolicznościowe, wspólne akcje edukacyjne, charytatywne, wolontariat pracowniczy - ok. 130 OPP
- imprezy kulturalne – 2 otwarte wykłady o architekturze budynku MF, 4 wystawy sztuki, wystawa fotografii
- imprezy sportowe – 15 imprez, w których udział wzięło ok. 300 sportowców z MF i KAS (np. biegi, szachy, siatkówka)
- Dzień pracownika – 2500 uczestników, w tym roku druga edycja tego wydarzenia
- udział w ogólnopolskich akcjach CSR – 2 godziny dla rodziny, Godzina Ziemi
- wycieczki szkolne w MF – gościliśmy 28 wycieczek, to jest łącznie ok. 700 uczniów
Źródło: MF, fot. Jerzy Kwieciński, minister finansów